ÇOCUĞUMA NASIL DAVRANMALIYIM?
LIYIM?
Demokratik Anne-Baba Tutumu
Ebeveyn tutumları içinde en ideal olanıdır. Anne-babanın çocuğu kabulü, sevgi ve sevecenlikle ele alması, çocukla ilgilenmesi şeklinde davranışa yansımaktadır. Kabul eden anne-baba çocuğun ilgilerini göz önünde tutarak onun yeteneklerini geliştirecek ortamı çocuk için hazırlar.
Kabul gören çocuk genellikle sosyalleşmiş, işbirliğine hazır, arkadaş canlısı, duygusal ve sosyal açıdan dengeli ve mutlu bir bireydir.
Aile her şeyden önce çok iyi bir rehberdir. Çocuğa yol gösterilir ama alacağı kararlar konusunda serbest bırakılır. Alternatif sunulur. Seçim çocuğa aittir. Çocuk seçiminin sorumluluğunu alır. Böyle bir ailede evde-toplumda kabul edilen ve edilmeyen davranışların sınırları bellidir. Çocuk neyi nerede yapacağını veya yapmayacağını bilir. Ev ve toplum kuralları çocuğa anlatılır. Her şeyden önce anne-baba iyi bir modeldir. Çocuklarında görmek istemedikleri davranışları kendileri de yapmazlar. Çocuk sınırlar içinde özgürdür.
Demokratik ve güven verici bir ortamda yetişen çocuk , kendine ve çevresine saygılı, sınırlarını bilen, yaratıcı, aktif, girişken, sağlıklı ilişkiler kurabilen, saygılı, sorumluluk sahibi, hoşgörülü, uyumlu bir birey olarak yetişir.
YAYGIN AMA YANLIŞ İNANÇLAR *Ben de çocuktum, geçer. *İyi anne-baba çocuğunu asla cezalandırmamalı.
*Çocuğumun her şeyi olmalı, hiçbir şeye ihtiyacı olmamalı.Çocuklar kendi hallerinde yetişmeli, müdahale etmeye gerek yok. Çocuğuma zaman ayıramıyorsam da bütün maddi ihtiyaçlarını karşılıyorum.
*Eşim çocuğa çok katı davranıyor, ben onu dengeliyorum.
*Ben çocuğumun en iyi arkadaşıyım.
*Çocuğum daima kendimden, eşimden önce gelir.
*Çocuğum hiç hata yapmamalı, hiç acı ve sıkıntı çekmemeli.
*Çocuğumu mükemmel bir şekilde yetiştirmeliyim.
POZİTİF YAKLAŞIM
Sağlıklı anne-baba ve çocuk ilişkisinin temelini güven oluşturur. Her anne-baba çocuğunun özgüveni tam bir birey olmasını ister. Özgüvenin oluşumu bir süreç gerektirir ve bu noktada en büyük rol ebeveynlere düşmektedir. Aşağıdaki sunduğumuz öneriler sizlere çocuktaki özgüven oluşumu için en temel yaklaşımlardır. Kabul Gösterme
Kabul gösterme çocuğu koşulsuz, şartsız, yargılamadan kabul etmektir. Fakat çocuğun her davranışını onaylamak değildir. Çocuğun yapıcı değişimini sağlamada, sorununu çözmesini kolaylaştırmada daha sağlıklı psikolojik duruma gelmesini sağlamada, öğrenmesini cesaretlendirmede kritik öğe kabul göstermedr. Aynı zamanda çocukla ailesi arasında sağlıklı ilişki ve iletişimin başlangıcında yer alır. Çocuğun potansiyelini gerçekleştirmesini sağlar. Dinleme
Çocuğa kabul edildiğini göstermenin, sağlıklı iletişimin yollarından biri de dinlemedir. Anne-babalar genellikle çocuklarınıdinlediklerini düşünürler, oysa çocuk konuşurken sürekli ikaz, hatırlatma, önerilerde bulunma, fikir yürütme gibi müdahalelerle çocuğu aslında dinlemezler. Sorunu olan ve kendinden bir şey anlatmaya çalışan çocuğa uyarı, yargılama gibi müdahaleler çocuğun susmasına, kendisini duyulmamış gibi hissetmesine neden olur. Bu durum çocuğun ilerideki sorunlarını da anlatmamasına ve içine atmasına neden olabilir. Çocuk dinlenildiğinde önemsendiğini, kendisine değer verildiğini hisseder ve ailesi ile arasında güven duygusu oluşur. Sınırlar-Kurallar
Sınırlar ve kurallar ebeveynlerin önderliğinde, mutlaka çocukla birlikte oluşturulmalıdır. Kuralların ne olduğu, bu kurallara uyulduğunda ve uyulmadığında gelecek sonuçların neler olacağı önceden belirlenmeli ve çocuk için net olmalıdır. Belirlenen sınır ve limitler içinde çocuklara seçim ve karar şansı vermek kişilik gelişimlerini olumlu yönde etkiler ve işbirliğini kolaylaştırır. Uygun İfade ve Yönlendirme
Çocuklarla konuşurken kullandığımız kelimeler, sesimizin tonu, vurgularımız oldukça önemlidir. Ne söylediğimiz yerine nasıl söylediğimiz daha dikkat çekicidir. Uygun ifade sağlıklı iletişimin başlangıcıdır. Ebeveynler sıklıkla çocukları uyarma, neyi yapıp neyi yapmamaları gerektiğini söyleme eğilimindedirler. Oysa yapılan uyarıların sıklığı azaldığında etkileri artacaktır. Örneğin: ?Ödevlerini çabuk yap!? yerine ?Akşam yemeğine kadar ödevlerini yap sonra da beraberce keyifle yemek yiyelim.? İfadesi daha uygun olacaktır. Aynı zamanda ?? yapmazsan ?yapamazsın? ifadesi yerine ? ?yaptığında ?yapabilirsin? gibi cümleler daha olumlu olacaktır.
